NOS debat: analyse non-verbale communicatie
Door nader te kijken naar non-verbale communicatie, zie je dingen die je anders niet ziet. Dingen die de lijsttrekkers zelf liever verborgen houden: onzekerheden en intenties. Daarom de vraag: hoe gedragen de lijsttrekkers zich non-verbaal? En wat is er veranderd ten opzichte van eerdere debatten?
Geert Wilders
Opvallend: eindelijk was er beweging te zien in dat voorhoofd van Geert Wilders, een teken van emotie! Hij trok zijn spieren op tussen zijn wenkbrauwen. Dat staat voor oprechte verontwaardiging; iets echt menen.
Anders dan voorheen: er was meer passie te zien in zijn ogen. Ze stonden wijder open, een teken van hoge concentratie om een probleem te willen oplossen.
Plus: hij articuleerde duidelijk en plaatste zijn handen rustig op het katheder.
Mark Rutte
Opvallend: de leider van de VVD maakte steeds ‘het dakje’. Dat is een handgebaar waarbij de vingers van de ene hand rusten tegen die van de andere hand. Soms beweegt het dakje als een spin die drukoefeningen op een spiegel doet. Dit gebaar wordt vaak gemaakt als iemand zelfvertrouwen wil uitstralen of zich belangrijker voelt dan anderen. Hiermee geeft de spreker aan in zichzelf te geloven.
Anders dan voorheen: in de ogen was weinig te zien. Er leek minder passie te zijn dan voorheen.
Plus: Rutte staat veel met zijn handen naar voren en open. Dat staat voor openheid en acceptatie.
Emile Roemer
Opvallend: Roemer stond regelmatig te ‘leunen’ met wijde armen op de desk. Dat is een houding die apen soms aannemen wanneer ze hun overwicht of mannelijkheid willen tonen. In staande vorm komt deze ‘gorilla-houding’ overeen met mensen. In zittende vorm betekent dit ook wel dat ze in de ‘startblokken’ staan om te vertrekken en ze wel genoeg gehoord hebben. Wat zegt dit over de SP-leider? Wellicht een combinatie van beide. Hij wilde duidelijk serieus en inhoudelijk overkomen en niet te veel de grapjas zijn.
Anders dan voorheen: hij keek serieuzer en regelmatig was er zelfs een frons te zien tussen de wenkbrauwen. Hij leek zich soms op te winden en toonde concentratie. Alleen grappig zijn was voor hem deze keer niet voldoende. Hij wilde duidelijk een punt maken. Daarom gebruikte hij ook veel meer en drukkere handbewegingen dan voorheen.
Plus: hij keek goed de zaal in en sprak daardoor iedereen aan.
André Rouvoet
Opvallend: geregeld maakte hij het ‘heb-hele-grote-bloemkolen-handen’-gebaar. Hierbij hield hij zijn handen met de palmen naar zich toe gericht op 30 cm voor zijn borst. Hij leek hiermee ruimte voor zichzelf – en dus: voor zijn partij en standpunten – te maken. Het is ook een manier om het belang van iets aan te geven; wat je toch nauw aan het hart gaat. Tegelijkertijd maak je de beweging iets op tafel te willen leggen wat eigenlijk van jou is. Alsof het moeilijk is om weg te geven dus.
Anders dan voorheen: hij keek veel naar beneden tijdens het praten. Hiermee leek hij te zoeken naar het juiste gevoel en zichzelf mentaal toe te spreken. Dit maakt hem eerder onzichtbaar dan publiekgericht. En dus minder overtuigend.
Plus: zelden was Rouvoet te betrappen op een vingertje. Zijn rustige lichaamshouding en handen in rust op de desk straalde rust en betrouwbaarheid uit.
Job Cohen
Opvallend: hij toonde een ontspannen lachje rond de mond en zijn ogen lachten mee. Daardoor leek het alsof hij oprecht meer plezier had in zijn optreden. Ook laat hij hiermee zien dat hij meer controle had over zijn performance.
Anders dan voorheen: eindelijk liet hij een keer een vuist omhoog zien waardoor hij iets strijdlustiger en daadkrachtiger overkwam.
Plus: de rust was zichtbaar in zijn totale lichaamshouding. Er was daardoor geen afleiding en alle aandacht ging naar het hoofd en de mond. En daarmee dus naar hetgeen de PvdA-leider zei.
Femke Halsema
Opvallend: haar kaken zaten minder op slot! Bij haar duidt dit op een bepaalde ontspanning die leidde tot het feit dat zij de enige was die geen curve in het debat vertoonde. Haar performance bleef consistent qua emotie. Ze was rustig en bedeesd. En ze keek doordringend. Maar wel sprak ze vanuit haar tenen.
Anders dan voorheen: ze pakte weinig de camera, waardoor ze dit keer minder ‘gericht’ was op de kijker, iets wat zij eerder wel deed.
Plus: haar ademhaling had ze veel beter onder controle waardoor ze minder opgefokt overkwam.
Alexander Pechtold
Opvallend: in het begin was hij een stuk losser dan tegen het einde van het debat. Aan het begin had hij rust in zijn lichaamshouding. Met open handen en rustig spreektempo kwam hij overtuigend over. Later toonde hij weer meer spanning in het lijf waardoor hij wat houterig met zijn lichaam draaide. Ook door zijn handen opengesperd en verticaal naar voren te richten, maakte hij een enigszins wanhopige indruk.
Anders dan voorheen: dit keer zagen we meer van de rustige Pechtold dan voorheen.
Plus: wanneer hij luisterde, knikte hij langzaam met zijn hoofd. Knikken ‘op tempo’ betekent in luister-stand vaak dat je niet echt luistert, maar in je eigen gedachten zit, normaal is het hoofd namelijk stil wanneer je echt luistert. Als je langzaam knikt, komt dit niet alleen begripvol over maar ‘bevestig’ je ook daadwerkelijk wat die ander zegt. Hij was het op dit bewuste punt dus met Halsema eens.
Jan Peter Balkenende
Opvallend: hij legde zijn handen nauwelijks op de desk. Hij zat voortdurend aan zijn vingers te friemelen. Dit is de ‘Prince-Charles’-houding. Hiermee verried hij zijn zenuwen en ongemakkelijkheid. Verder sprak hij veel in staccato. En hij kwam niet echt toegankelijk over, eerder wat streng. Ook was zijn spreektempo veel te snel. In de slotfase van het debat stond hij er daarentegen zeer ontspannen en zelfs jolig bij met hier en daar een lachje rond de mond en ogen (oprechte lach). In de slotfase leek hij vooral blij te zijn dat de strijd was gestreden.
Anders dan voorheen: er was opvallend weinig beweging te zien in zijn voorhoofd. Omdat er dan weinig emotie af te leiden is, kan dat ongeïnteresseerd overkomen.
Plus: hoewel dit niet echt aan zijn non-verbale communicatie af te lezen was, zat er meer passie in zijn spreken. Sterke handbewegingen ongeveer halverwege het debat ondersteunde dit.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!