Hoe voorkom je uitglijders bij een belangrijke toespraak?
Met vier eenvoudige stappen kun je erg veel uitglijders voorkomen. Je vindt de stappen onderaan deze tip. Eerst neem ik je graag mee naar afgelopen zaterdag, toen Elco Brinkman het voorjaarscongres van het CDA toesprak. Want hij had het stappenplan duidelijk overgeslagen…
Hoe Brinkman verwarring en rumoer veroorzaakte
Feitelijk ging het al mis bij de allereerste woorden die Brinkman uitsprak:
“Als we met de hélicoptère die nu loos op het strand van Libië staat hier boven ons land een kijkje zouden kunnen nemen, dan zouden we zien dat het weer lente wordt. Dat heb ik tijdens de laatst gehouden verkiezingen waarin ik onze partij weer mocht dienen, beloofd. (stilte) Het is echt waar.”
Deze introductie veroorzaakte vooral verwarring. Waarom zegt hij hélicoptère? Wat heeft Brinkman nu eigenlijk beloofd? Dat het lente zou worden? Hoe wist hij toen al over de in beslag genomen helikopter? Probeert hij nu krediet op te eisen voor het feit dat het lente is geworden? Nog los van de vraag in hoeverre het verstandig is om een metafoor te gebruiken die verwijst naar een pijnlijke situatie die twee Nederlandse soldaten bijna hun leven en je eigen CDA-minister bijna zijn ministerschap hebben gekost.
Enkele seconden later kon een uitspraak van Brinkman zelfs rekenen op voorzichtig boegeroep van zijn eigen achterban. Direct nadat hij alle CDA-ers opriep om het “blije verhaal” opnieuw van de daken te schreeuwen, zei hij op de congreslocatie in Den Haag:
“Hier, in de mooiste provincie van ons land, zijn daarom de polders uitgevonden.”
Tsja, zo verenig je de partij natuurlijk niet. Hoe kun je nu eerst een inspanning vragen van trotse Limburgers en Brabanders, Friezen en Groningers om hen in de volgende zin een klap in het gezicht te geven door Zuid-Holland de “mooiste provincie van ons land” te verklaren? (Oeps…)
Hoe voorkom jij zulke uitglijders?
Regelmatig coach ik professionals, politici en leidinggevenden bij belangrijke toespraken. Ik heb geleerd dat de volgende stappen het meest effectief zijn in het voorkomen van uitglijders:
- Formuleer de doelen van jouw speech, nog voordat je de toespraak schrijft. Dat voorkomt bovendien dat je belangrijke onderdelen vergeet. (Een afscheidsrede waarin je vergeet om collega’s te bedanken…)
- Controleer tijdens en na het schrijfproces of alle passages in de toespraak consistent zijn met deze doelen. Soms vind je het leuk om iets te zeggen — bijv. wat je favoriete provincie is — maar is dat strijdig met je doelen van de speech. In dat geval: schrappen!
- Leg de speech voor aan iemand anders die kritisch durft te zijn. Vraag specifiek om te kijken naar de relatie tussen de geformuleerde doelen en de uitgeschreven tekst.
- Oefen de voordracht van de toespraak met iemand die kritische feedback kan geven op jouw dictie en presentatie. Meestal is het niet zo’n goed idee om de toespraak alleen aan je partner voor te dragen. Die heeft vaak een minder grote band met je doelgroep, durft minder kritisch te zijn en heeft bepaalde trekjes en eigenaardigheden — bijv. een Franse uitspraak van Nederlandse woorden — waarschijnlijk allang geaccepteerd.
Leer van de speech van Elco Brinkman:
NOS 2 april 2011
Gratis overtuigtips
Elke week stuurt Debatrix een overtuigtip waarmee jij je arsenaal aan overtuigingsstrategieën kan vergroten. Meld je hier aan om ze elke woensdagmiddag per e-mail te ontvangen!
Dag Lars,
Deze tip werd ik haast vrolijk van, toen Brinkman aantrad was ik direct al verbaasd over zijn bombastische taalgebruik en paternalistische houding, de maakbare wereld met ik zal er wel voor zorgen, alsof zijn tijd stilgestaan had, dat zulke mensen nog bestaan, misschien zegt het ook iets over zijn partij omgeving.
Dank voor het leuke moment van leedvermaak.
een heel goede overtuigtip!
(zaten er niet drie soldaten in de helicopter?)
Uitstekende tip, maar hoezo durft je partner minder kritisch te zijn? Zo ben ik niet getrouwd, hoor 🙂