Analyse: Barack Obama’s speech over Nelson Mandela
Ken je dat gevoel, dat je je stierlijk zit te vervelen bij een oersaai congres. De sprekers horen zichzelf graag praten maar weten geen seconde het publiek te boeien. Met zo’n gevoel volgden gisteren tienduizenden Zuid-Afrikanen de herdenkingsbijeenkomst voor Nelson Mandela. Totdat één man de harten van iedereen wist te veroveren met een van zijn mooiste speeches ooit. Zijn naam: Barack Obama.
Vijf lessen uit de speech van Obama
Hieronder een aantal eenvoudige lessen die jij direct kunt toepassen als je een publiek wilt boeien!
- Zorg voor een slimme spreektekst. Veel sprekers kwamen er pas bij het spreekgestoelte achter dat de letters op hun spreektekst wel erg klein waren. Kijk eens hoe klungelig ANC-leider Baleka Mbete, de Cubaanse president Raúl Castro en de Zuid-Afrikaanse president Zuma worstelden met een gekreukeld stapeltje A4’tjes:
Obama — die doorgaans van telepromter spreekt — deed dat slimmer. Z’n team had allang uitgezocht wat de hoogte van het spreekgestoelte zou zijn en had z’n speech ingebonden in een fraaie zwarte map. Daardoor kon hij op elk moment twee pagina’s zien en was het dus ook mogelijk om de letters veel groter te maken:
Lees hier wat koning Willem-Alexander aan deze techniek had gehad »
- Maak direct aan het begin contact met je publiek. Dat lijkt een voor de hand liggende tip, maar veel van de sprekers bij Mandela’s herdenking leken zich vooral te richten tot Mandela zelf en de hoogwaardigheidsbekleders in het stadion. Obama kreeg direct applaus toen hij zich al aan het begin van z’n toespraak expliciet richtte tot het Zuid-Afrikaanse volk:
To the people of South Africa — (applause) — people of every race and walk of life — the world thanks you for sharing Nelson Mandela with us.
His struggle was your struggle.
His triumph was your triumph.
Your dignity and your hope found expression in his life.
And your freedom, your democracy is his cherished legacy.Dit is een belangrijk onderdeel van alle speeches van Obama. Als geen ander is hij in staat om mensen een beter gevoel te geven over zichzelf. Niet voor niets zeggen mensen na afloop van z’n speeches niet: Yes HE can. Maar: Yes WE can.
TIP: pak eens een verhaal dat je in het verleden hebt gehouden en tel hoe vaak je ‘IK’ zegt in de eerste minuut.
- Vergroot de gevoelswaarde met bijvoeglijke naamwoorden. Ruben Brunsveld van het Stockholm Institute for Public Speaking doet een aardige observatie over de wijze waarop Obama in de alinea die hierop volgt een emotionele verbinding legt met z’n publiek: met bijvoeglijke naamwoorden. Kijk maar:
It is hard to eulogize any man — to capture in words not just the facts and the dates that make a life, but the essential truth of a person — their private joys and sorrows; the quiet moments and unique qualities that illuminate someone’s soul.
Juist deze bijvoeglijke naamwoorden versterken de boodschap, prikkelen de interesse om verder te luisteren en maken en geven de tekst meer kleur. Daarnaast krijgt de zin door deze opbouw iets fraais wat zéker de aanwezige Zuid-Afrikanen erg wisten te waarderen: ritme en cadans.
- Laat zien dat je de mensen die je toespreekt begrijpt en serieus neemt. Alle andere sprekers noemden Mandela een held, een icoon. Maar júist Obama zette dat beeld recht:
Given the sweep of his life, the scope of his accomplishments, the adoration that he so rightly earned, it’s tempting I think to remember Nelson Mandela as an icon, smiling and serene, detached from the tawdry affairs of lesser men.
But Madiba himself strongly resisted such a lifeless portrait. (Applause.)
Instead, Madiba insisted on sharing with us his doubts and his fears; his miscalculations along with his victories.
“I am not a saint,” he said, “unless you think of a saint as a sinner who keeps on trying.”Hij kon op veel waardering rekenen van de Zuid-Afrikanen die zagen dat Obama zich werkelijk had verdiept in wie Mandela was. En je kon het onmogelijk met hem oneens zijn, want hij haalde ook nog eens uitspraken aan van Mandela zélf om z’n punt te illustreren. Ook door Afrikaanse termen te gebruiken (‘ubuntu’) liet hij zien dat hij zich in z’n doelgroep had verdiept.
- Kies voor een simpele structuur. Feitelijk hanteert deze speech dezelfde structuur als de Gettysburg Address die we vorige maand analyseerden. Ook deze speech bestaat uit drie delen:
(a) Verleden. Het grootste gedeelte van de speech gaat over de levensloop en het karakter van Mandela.
(b) Heden. Daarna wordt het heel persoonlijk: passen we zijn levenslessen zélf wel toe?
(c) Toekomst. In het slot doet Obama een persoonlijke oproep aan mensen over de hele wereld:But let me say to the young people of Africa and the young people around the world — you, too, can make his life’s work your own.
Over 30 years ago, while still a student, I learned of Nelson Mandela and the struggles taking place in this beautiful land, and it stirred something in me.
It woke me up to my responsibilities to others and to myself, and it set me on an improbable journey that finds me here today.
And while I will always fall short of Madiba’s example, he makes me want to be a better man.Let ook eens op de paralellen met de speech van generaal Van Uhm »
Analyse op Radio 1
Gisteren analyseerde Lars Duursma deze speech ook op Radio 1. Luister hier het fragment terug:
Interessante analyse van een geweldige spreker!
Ik vraag mij af of de Amerikaanse taal en de (naar mijn idee..) meer emotionele ‘volksaard’ zich beter lenen voor dergelijke technieken.
Zou een spreker in NL niet als ‘aansteller’ of ‘doe maar gewoon’ worden weggezet?
Ik ben benieuwd wat anderen daarvan denken?
Mijn ervaring is dat de technieken die in Amerika worden gebruikt, met subtiele aanpassingen vaak ook wel hier werken. Houd er wel rekening mee dat de technieken in de ogen van je luisteraars ook bij jou moeten passen. Wanneer je van het ene op het andere moment anders gaat praten, komt dat raar over. Dat wordt ook een probleem als het contrast te groot wordt met hoe je tijdens vergaderingen of gesprekken praat. Maar ik ben inderdaad nieuwsgierig naar de ervaringen van anderen!