Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen Wilders en Trump?
Geert Wilders was aanwezig op de Republikeinse conventie en brengt zichzelf graag in verband met Donald Trump. Maar lijken ze wel op elkaar? Debatrix-oprichter Lars Duursma analyseerde het op Radio 1.
Uitgezonden bij het programma Topradio op Radio 1. Presentator: Jurjen van den Bergh.
Hier een fragment uit het gesprek:
Zijn er nou belangrijke verschillen?
Bij Trump gaat het vooral over zichzelf. Zelfs toen hij z’n vice-presidentskandidaat aankondigen, was hij de hele tijd over zichzelf aan het praten. Wilders is natuurlijk ook wel een bijzondere ‘persona’. Maar uiteindelijk draait het niet om Wilders maar om Henk en Ingrid. We hebben nog nooit de vrouw van Wilders ergens een speech horen geven. Hij probeert z’n familie heel goed af te schermen en eigenlijk weten we heel veel dingen over Wilders niet. Dus waar Wilders het heeft over Henk en Ingrid en de kiezers die zich boos maken, heeft Trump het vooral veel over zichzelf.
Een ander verschil: Trump improviseert veel. Ik heb afgelopen jaar veel optredens van Donald Trump van dichtbij meegemaakt en dan zie je dat hij achter het spreekgestoelte gaat staan met een briefje met daarop vijf steekwoorden. En dan spreekt hij dus een uur op basis van die steekwoorden. Als je Wilders daarentegen in actie ziet bij bijv. de Algemene Politieke Beschouwingen, dan heeft hij exact nagedacht over welke interruptie hij bij wie wil maken, wanneer hij wat wil zeggen, hoe hij nog net voor het achtuurjournaal in beeld komt…
En misschien wel het belangrijkste verschil: het leven van Trump lijkt helemaal niet op dat van Wilders. Trump is meer een Berlusconi: hij is de rijke zakenman, de playboy die zich omringt met mooie vrouwen. Eén vraag illustreert dat verschil misschien wel het beste: zou je nou een dagje met ze willen ruilen? Ik denk dat heel veel kiezers dolgraag een dagje het leven van Trump zouden hebben: mooie vrouwen om je heen, je eigen privéjet, allemaal mooie dingen meemaken. Maar als je mensen in Nederland vraagt: zou je een dagje willen ruilen met Geert Wilders…?
…dan hebben we medelijden met de zwaarbeveiligde leven?
Ja. Maar Trump wordt dus net zo zwaar beveiligd als Wilders, dus daar zit het hem helemaal niet in. Wilders heeft in tegenstelling tot Trump helemaal niet zo’n interessant leven. Niemand zou met ‘m willen ruilen.
Debatteren met Trump en Wilders
Negen jaar geleden publiceerde Lars Duursma in NRC Handelsblad een uitgebreide analyse van waarom politici falen in debat met Wilders. Een fragment hieruit:
De strategie waarmee de tegenstanders van Wilders de politicus inhoudelijk wilden bestrijden, wekt verbazing. Discussies over voorstellen worden meestal langs twee argumentatielijnen gevoerd. Tegenstanders betwisten de uitvoerbaarheid van het plan (kan het?) en de doeltreffendheid ervan (helpt het?). Voorstanders reageren daarop door respectievelijk te wijzen op de ernst van het probleem en de onderliggende oorzaak. De inhoudelijke aanval op Wilders werd vooral ingezet op de uitvoerbaarheid van zijn voorstellen.
Deze strategie gaf Wilders de kans om zich te verdedigen door te wijzen op zijn electoraal sterkste punt: de door hem geschetste problemen met islamisering. Immers: een aanval op de uitvoerbaarheid van een plan kan bijna altijd weerlegd worden door te wijzen op de grootte van het probleem. Volgens Wilders rechtvaardigen de door hem genoemde problemen gerust het wijzigen van “een aantal verdragen en wetten”. Zijn potentiële achterban is het hier waarschijnlijk mee eens: waar een wil is, is een weg. Wilders lokt met succes een aanval op deze lijn uit door in zijn openingen met veel retoriek de problematiek te schetsen.
De kunst als aanvaller bestaat erin om het debat te voeren langs de lijn waarin het zwakste punt van de verdediger ligt: datgene wat het moeilijkst tegenover de potentiële doelgroep is te verdedigen. De tegenstanders van Wilders doen er goed aan om hem even uit te laten praten, te wachten op het ontvouwen van zijn plannen en vervolgens de doeltreffendheid van die plannen aan te vallen. Zij verleggen de nadruk daarmee naar het zwakste (en grotendeels verzwegen!) punt in Wilders’ betoog, namelijk de (analyse van de) oorzaak van de problemen. Misdragen die jongeren zich daadwerkelijk omdat hun ouders of zijzelf de Koran lezen? En gaat een verbod dus bijdragen aan minder straatcriminaliteit? Hoe leidt een Koranverbod in de praktijk tot minder extremisme? Door niet de uitvoerbaarheid maar de doeltreffendheid van Wilders’ plannen aan te vallen, wordt de nadruk van het debat verlegd van de ernst van het probleem naar de oorzaken ervan.
Lars Duursma: “Ik las het artikel laatst terug, en eigenlijk is alles wat hier staat negen jaar één-op-één van toepassing op het debat met Donald Trump.” Lees het volledige NRC-artikel »
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!