Exclusieve voorpublicatie: ‘De beste toespraken van Barack Obama’
Leuk nieuws: morgen verschijnt ons nieuwste boek over de beste toespraken van Barack Obama. Ik mocht de beste speeches selecteren en voorzien van een voor- en nawoord. Je kunt het boek nu al bestellen bij de uitgever of bij BOL.com en vanaf morgen ligt het ook in de boekhandel. Oh ja, als je het gelezen hebt, vergeet dan geen recensie achter te laten. Alvast bedankt!
Het nawoord bevat zeven tips om te spreken als Obama. De eerste tip doen we jou graag cadeau. Meer weten? Luister dan vandaag (10 januari) om 12:20 naar BNR Nieuwsradio of kijk vanavond naar Jinek. Ik mag daar iets vertellen over het boek en meteen vooruitblikken op de afscheidsspeech die Obama vannacht geeft.
1. Het begint met een heldere boodschap
Het is inmiddels lastig voor te stellen, maar toen Obama begin 2007 zijn campagne voor het presidentschap aankondigde, bestond YouTube nog maar net. Twee jaar eerder was de domeinnaam geregistreerd en het bedrijf opgericht. Vrijwel niemand zag op televisie speeches van begin tot eind: nieuwsprogramma’s toonden fragmenten van hooguit tien seconden. In deze korte tijdspanne lag dus de belangrijkste uitdaging van elke speechwriter: nadenken over de ultieme soundbite die in de media herhaald zou worden. De rest van het verhaal deed er nauwelijks toe.
Dat veranderde snel. Toen Obama in maart 2008 werd geconfronteerd met een groot schandaal rondom dominee Jeremiah Wright (die tijdens preken onder meer ‘God damn America!’ had geschreeuwd), adviseerde het campagneteam hem om op veilig te spelen. Dat doe je als presidentskandidaat bijvoorbeeld door een serie mini-interviews te geven die lang genoeg zijn om afstand te nemen van je dominee en kort genoeg om niet allerlei gedetailleerde vragen te krijgen. Maar Obama wilde meer dan dat. Hij wilde met een toespraak afstand nemen van de controversiële uitspraken en tegelijkertijd de complexe en moeizame relatie van Amerika met ras en racisme bespreekbaar maken.
Inhoudelijk
Kort werd de toespraak allerminst: zo’n veertig minuten. En toch ging de speech direct viral. Binnen 24 uur werd de YouTube-video met de volledige toespraak 1,3 miljoen keer bekeken en de dagen erna waren de video en het transcript van de speech de meest gedeelde berichten op Facebook. De New York Times constateerde enigszins verrast dat haar pagina met het transcript aanzienlijk vaker werd gedeeld en gelezen dan artikelen met analyses over de speech.
Dat kwam niet door de gelikte oneliners of de lichtvoetige humor — die ontbraken volledig. Obama hield een zorgvuldig opgebouwd verhaal vol nuance en complexiteit, en juist daarom boeide de speech veertig minuten lang. Zijn boodschap was krachtig, persoonlijk én inhoudelijk.
Wat is het verhaal?
‘Wat is het verhaal dat ik wil vertellen?’ Die vraag stond volgens zijn vaste speechwriter in die dagen, Jon Favreau, centraal bij elke speech. Obama vroeg steeds in een vroeg stadium om een basale opzet in een paar kernzinnen: een kop, een romp en een staart. Pas nadat die waren besproken en goedgekeurd, mocht de speechwriter het hele verhaal uitwerken. Zonder dat fundament stort alles in elkaar, wist Obama. Een heel andere voorbereiding dus dan hoe veel mensen tegenwoordig een verhaal in elkaar zetten: door vooral veel slides uit eerdere presentaties te knippen en die vervolgens in min of meer willekeurige volgorde achter elkaar te plakken. Met name bij de min of meer verplichte optredens gaat het vaak mis: nieuwjaarstoespraken en zo. De speeches bevatten eindeloze opsommingen, gelardeerd met clichés en jargon. Alles gaat het ene oor in en het andere weer uit.
Burgemeesters, directeuren, lijsttrekkers: het is haast alsof je voetballers hoort praten na afloop van de wedstrijd. Opmerkingen als ‘we staan op een kruispunt’, ‘het is vijf voor twaalf’, ‘het water staat ons aan de lippen’, ‘we moeten over onze schaduw heen stappen’, ‘we moeten onze schouders eronder zetten’ en ‘de stip op de horizon’ zijn wat mij betreft geen haar beter dan ‘we zijn vergeten te voetballen’ of ‘we liepen de hele wedstrijd achter de feiten aan’.
Een goede speech heeft een heldere boodschap. Begin daarmee.
Gevoelens
Als het niet lukt om die boodschap te formuleren, vraag je dan serieus af waarom je de speech geeft. Misschien is het wel helemaal niet nodig om te spreken of is het logischer als iemand anders het verhaal houdt. Soms helpt het om voor jezelf op een rijtje te zetten hoe de mensen in de zaal zich voelen vlak voordat je begint met spreken (zijn er ontslagen geweest, was er veel te vieren). Maak dat zo specifiek mogelijk en controleer tijdens de voorbereiding of je aannames kloppen.
Schrijf vervolgens op hoe je wilt dat mensen zich na afloop van je speech zullen voelen. Houd dat vooral realistisch. Mensen zullen niet blij zijn als jij slecht nieuws verkondigt, maar ze kunnen wel tevreden zijn over de duidelijkheid die je biedt of doordat ze het gevoel krijgen dat ze serieus worden genomen. Zodra je dat hebt opgeschreven, kun je terugredeneren: wat moet je belangrijkste boodschap zijn om die verandering in gevoel voor elkaar te krijgen?
Eenvoudige structuur
Kies een eenvoudige structuur om je verhaal uit te werken. Obama’s speeches bevatten vaak drie delen. Een dergelijke opbouw kan ook goed werken voor jouw verhaal, bijvoorbeeld: verleden/ heden/toekomst; ideale situatie/huidige situatie/hoe komen we daar; probleem/oplossing/voordelen. Binnen organisaties kun je je boodschap vanuit drie niveaus concreet maken, van algemeen naar specifiek (organisatie/afdeling/individu) of juist andersom. Je kunt je boodschap ook opbouwen aan de hand van drie verhalen. Steve Jobs deed het bij zijn prachtige speech op Stanford (je vindt de volledige toespraak eenvoudig op YouTube) en ook Favreau doet het tegenwoordig bij vrijwel al zijn lezingen over het schrijven van speeches.
Toon ook lef: durf te laten zien waar je voor staat. Na afloop van zijn veelbekeken speech over ras en racisme – een zeer controversieel onderwerp bij grote groepen Amerikanen – belde Obama zijn speechwriter. ‘Ik weet niet of deze speech het probleem zal oplossen en of je tot president gekozen kan worden als je dit soort dingen zegt over ras,’ gaf hij aan. ‘Maar ik weet wel dat ik het niet verdien om president te worden als ik te bang ben om te zeggen wat ik geloof.’
In het boek vind je 300 pagina’s met toespraken van Obama plus nóg zes handige tips! Wil je minimaal drie exemplaren afnemen of ben je geïnteresseerd in een training of lezing, bel ons dan gerust!
Spreken als Obama
Het is de president die we nu al missen: Barack Obama. In 2008 en 2012 voerde Lars Duursma campagne voor Obama en zag van dichtbij hoe hij met zijn woorden altijd wist te inspireren. In augustus 2008 — drie maanden voordat hij president werd — verzorgden we als eerste trainingsbureau in Europa de training Spreken als Obama. Inmiddels kregen vele duizenden deelnemers een kijkje achter de schermen en leerden ze de structuur van een inspirerende speech.
Over de auteur
De toespraken zijn geselecteerd en van voor- en nawoord voorzien door Lars Duursma, speechexpert en voormalig wereldkampioen debatteren. Als oprichter van trainingsbureau Debatrix coacht hij Europese leiders in politiek en bedrijfsleven bij carrièrebepalende optredens. Daarnaast analyseert hij regelmatig speeches voor NOS, RTL Nieuws en NRC Handelsblad. Zo ook de speeches tijdens de afgelopen Democratische Conventie.
Boek bij training
Je ontvangt het boek als trainingsmateriaal bij de training Speechwriting (open training en incompany) en Speechen als Obama (incompany).
Ik ga het direct bestellen. Qua opbouw van speeches lijkt het mij erg volledig. Wat ik mis is het stemgebruik als succesfactor van Obama. Hier zou ik graag met de schrijver(s) over door willen praten! Groet, Karin Michaëla Kolijn – Stemcoach