Zelf gebruikte hij het woord “template” niet. En er valt iets voor te zeggen dat de journalisten van Reuters en Financial Times hem onzorgvuldig citeerden. Of dat de markten wel heel erg overtrokken reageerden. Maar als Jeroen Dijsselbloem een eenvoudige en beproefde techniek had gebruikt om de vragen te beantwoorden, dan was er niets aan de hand geweest.

Antwoordtechniek

De volgende antwoordtechniek is ideaal om lastige vragen te beantwoorden, of je nu een manager bent die vragen van medewerkers beantwoordt, een consultant die bij klanten aan tafel zit of een politicus die de pers te woord staat:

1. Laat zien dat je de vraag begrijpt. Als je niet zeker weet of je de vraag begrijpt, vraag dan door (“Wat bedoel je precies?”). Vat de vraag eventueel in je eigen woorden samen om te laten zien dat je de vragensteller begrijpt en serieus neemt. Managers en consultants let op: deze fase vinden medewerkers en klanten vaak nog belangrijker dan het antwoord zelf!
2. Geef een kort en krachtig antwoord op de vraag. Illustreer je antwoord waar mogelijk met een voorbeeld.
3. Koppel dit antwoord aan je kernboodschap. Je kunt bijvoorbeeld zeggen: “Dit onderstreept nogmaals waarom…” of “Ook dit laat goed zien dat…” Met name bij presentaties is dit belangrijk. De vragen achteraf hebben regelmatig niet zoveel te maken met de essentie van jouw presentatie. Voordat je het weet, onthoudt het publiek alleen deze vragen en dus niet jouw boodschap.

Wat er fout ging

Dit was de letterlijke vraag aan Dijsselbloem (zie transcript):

To what extent does the decision taken last night end up setting a template for bank resolution going forward?

Dijsselbloem deed iets waar wel meer politici last van hebben: hij ging direct naar de derde fase van het antwoord (in de politiek wordt dit ook wel ‘spin’ genoemd). Door geen afstand te nemen van de stelling in de vraag, suggereerde hij dat hij het ermee eens was.

Beter was geweest om eerst door te vragen als hij inderdaad niet wist wat het woord ’template’ betekent (fase 1). En om vervolgens afstand te nemen van deze stelling: “Nee, dat is niet het geval.” (fase 2) En om daarna pas z’n kernboodschap te geven (fase 3).

Dijsselbloem doet dit de volgende keer vast beter. Jij ook?

Update 16/4/2013:

Lodewijk Asscher vindt dat hij zich ongelukkig heeft uitgelaten over het akkoord dat het kabinet vorige week sloot met vakbeweging en werkgevers: “Ik heb een klassieke fout gemaakt door de woorden van een vragensteller te herhalen: in beton gegoten. Dat had ik niet moeten doen.”

Belangrijke les: kijk in fase I van de antwoordtechniek uit met het letterlijk herhalen van de woorden uit de vraag!

Wil je zelf beter om leren gaan met lastige vragen? Misschien is onze tweedaagse masterclass Overtuigingskracht of persoonlijke coaching dan iets voor jou. We geven bovendien veel mediatraining.