Ontspannen Presenteren: De wetenschap achter ‘Choking’
Zeven maanden lang trainde je voor dat ene moment. De schaatsen geslepen, de spieren warm. Je droomt al nachtenlang van de eindstreep. Je weet precies wat je moet doen om die gouden plak te halen. Maar dan gaat het startschot en je bevriest. Wat is choking? Waarom gebeurt het? En belangrijker nog: hoe helpt deze kennis bij jouw presentaties?
Wat is choking?
Om choking te begrijpen, moet je eerst het grote verschil tussen paniek en choking snappen. Paniek is namelijk wat je voelt als je in een situatie komt, waar je niet weet wat je moet doen. Choking is wat gebeurd als je juist precies weet wat je moet doen, maar je er niet op komt als je het nodig hebt. Menig profvoetballer kan dan tijdens de training ook perfecte penalty’s nemen, maar op het moment suprême schiet hij tien meter boven de lat. Datzelfde kan jou overkomen bij een belangrijke presentatie voor een groot publiek, waar je al je tijd in hebt gestoken. Je vergeet details, raakt de draad kwijt of valt misschien zelfs helemaal stil.
Oorzaak: Jouw drang naar beloning
De Journal of Neuroscience legt uit dat het “ventraal stratium” de boosdoener is, oftewel de plek in je hersenen die je beloningen geeft. Dat verslavende gevoel is verantwoordelijk voor jouw innerlijke drijfveer. Wat tijdens choking gebeurt is dat de drang naar de beloning zo groot is, dat keuzes die je onderbewustzijn aan de lopende band voor je maakt (zoals het vasthouden van je telefoon, van de trap af lopen), plots naar het bewustzijn worden geschoven. Je analyseert plots handelingen die je al vanaf geboorte af aan gedachteloos doet. En probeer maar eens volledig stap voor stap uit te schrijven hoe je huppelt, in plaats van het gewoon te doen.
Wanneer gebeurt dit?
Om te weten waarom je op belangrijke momenten bevriest, is het essentieel te weten wanneer jouw hersenen jou belonen. Er zijn twee groepen mensen als het gaat om drijfveren. Mensen met een lage verliesaversie. Deze hebben geluk: winst is voor hen altijd leuk. Zij bevriezen echt alleen bij kans op een enorme nederlaag. De andere groep heeft echt een hekel aan verliezen. Zij bevriezen bij het vooruitzicht op grote winst (er kan immers zoveel misgaan). Als ze €5.000,- kunnen verdienen, presteren ze aanzienlijk slechter dan wanneer het om €50,- gaat. Onthoud het volgende: voor €75,- (net dat kleine beetje extra) gaan ze juist beter presenteren.
Hoe voorkom je choking?
Belangrijk is dus om van jezelf in te schatten onder welke groep jij valt. Zou je aan een spel meedoen als je €200,- kan winnen, maar bij verlies €100,- inlevert? Heb je een grotere hekel aan verliezen dan dat je van winnen houdt? Dan hoor je bij de meerderheid en kun jij met de volgende stappen jouw “ventraal stratium” zo beïnvloeden dat de kans op choking klein is.
- Schrijf je persoonlijke doel op.
“Een onvergetelijke presentatie geven en daarmee alle nieuwe klanten binnenslepen” - Schrijf nu drie angsten op.
“Voor paal staan, alle potentiële klanten kwijtraken”. Door deze op papier te schrijven haal je direct cognitieve druk uit je hersenen. - Her-frame je doel nu zo, dat de beloning realistisch is (denk aan de €75,- in plaats van €5000). “Een goede presentatie geven en daarmee 3 nieuwe klanten binnenhalen”. Let op, stel je doelen niet te laag. Voor €5,- in plaats van €5000,- ga je immers – ook onbewust – je best niet doen.
Met deze stappen verklein je de kans dat je met een mond vol tanden staat bij jouw volgende presentatie.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!