De les achter een loterij met levens
Deze week publiceerde de Volkskrant de overtuigtip van onze expert Lars Duursma over de verloting van het duurste medicijn ter wereld. Welke psychologische techniek wordt hier gebruikt en waarom? Lars legt het uit.
Dit artikel verscheen eerder op Volkskrant.nl.
Dit gebeurde er
Novartis gaat het duurste medicijn ter wereld wereldwijd verloten onder wanhopige patiënten. Het middel tegen een dodelijke spierziekte is op dit moment enkel verkrijgbaar in de Verenigde Staten en kost daar ruim twee miljoen dollar per behandeling. Omdat nog moet worden vastgesteld of de experimentele gentherapie veilig en effectief is, mag het medicijn elders niet verkocht worden.
De farmaceut besloot daarom tot een tweewekelijkse loterij. De winnaar krijgt een behandeling. De verliezers gaan dood.
Wat leren we daarvan?
Je kunt lang discussiëren of de exorbitante prijs van het medicijn gerechtvaardigd is. In een zorgvuldig pr-offensief claimt Novartis van wel. Maar wie gelooft dat? Vorig jaar verhoogde de Zwitserse farmaceut in één klap de prijs van een ander medicijn met 500 procent. Kwam dat door de hoge ontwikkelkosten? Welnee, het medicijn was twintig jaar eerder ontdekt op het Erasmus MC. Dit was schaamteloos winstbejag over de rug van doodzieke patiënten.
Het verloten van mogelijk levensreddende medicijnen is wellicht een nieuw fenomeen, de psychologische techniek erachter is allang bekend. In 1979 beschreven Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman en Amos Tversky hoe we meer pijn voelen bij verlies dan we vreugde ervaren bij winst. De Postcode Loterij is niet populair omdat we er zo veel kunnen winnen. Nee, we willen vooral voorkomen dat we verliezen. Straks is de hele straat miljonair – behalve jij!
Novartis’ loterij geeft patiënten over de hele wereld het gevoel dat ze, nog voordat het medicijn tot de markt is toegelaten, allemaal kans maken op de behandeling. Waarna het zo mogelijk nóg meer pijn doet als ze deze kans mislopen. Zodat ze nóg wanhopiger de publiciteit zullen zoeken en druk uitoefenen op politici en autoriteiten om het medicijn onmiddellijk goed te keuren en volledig te vergoeden. Ongeacht de prijs.
Het is wel duidelijk wie daar beter van wordt.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!