Framing: kijk anders naar verhalen met de dramadriehoek
Ieder verhaal kun je op meerdere manieren vertellen en interpreteren. Dat is de kern van framing. Als je je baas wil overtuigen of als communicatieadviseur een belangrijke boodschap de wereld in stuurt, helpt het om je goed af te vragen welke rol iedereen precies heeft in jouw verhaal. Een handig model daarbij is de dramadriehoek van Stephen Karpman.
Dramadriehoek
Deze Amerikaanse psycholoog ontwierp de dramadriehoek: een visuele weergave van communicatiepatronen tussen mensen. Het plaatst mensen, organisaties of andere personages in het hokje van slachtoffer, redder of aanklager. Oorspronkelijk bedoeld als een middel om gedrag beter te begrijpen en conflicten op te lossen, is de driehoek ook heel bruikbaar voor framing en storytelling.
Neem het volgende voorbeeld tussen collega’s. Ank is boos op Bram omdat hij een afspraak is vergeten. Bram daarentegen vindt dat Ank het gewoon in zijn agenda had moeten zetten. Als het een beetje uit de hand loopt, komt Christina het conflict sussen.
Door de bril van Ank is dit verhaal heel simpel: zij is het slachtoffer van dit verhaal en Bram is de aanklager (ook wel de schurk). Voor Bram is dat precies andersom. Hopelijk weet Christiana dit snel op te lossen. Het model kan zowel haar als anderen helpen op verschillende manieren naar dit verhaal te kijken.
Volkskrant-artikel
Ook in het maatschappelijk debat zie je hoe de rollen in het verhaal cruciaal zijn bij beeldvorming. Dinsdag schreef Lars Duursma in De Volkskrant een veelgelezen stuk over rollen in het coronadebat (en waarom de communicatiestrategie van het kabinet zo onverstandig is):
Een jaar geleden was het verhaal van de pandemie nog overzichtelijk: we waren met z’n allen het slachtoffer, in de zorg werkten de helden en het virus (dat bewust menselijke eigenschappen kreeg toegewezen) was de schurk. Inmiddels hebben we een effectief vaccin maar is de pandemie nog steeds niet voorbij. Dat vraagt om een nieuwe schurk. En de laatste maand klinkt er steeds meer kritiek op de kabinetskeuzen. Daarop veranderde het demissionaire kabinet zijn verhaal: niet het virus maar de ongevaccineerden zijn de schurk. Bijkomend voordeel: zo groeit het demissionaire kabinet snel uit tot de nieuwe held. Slim als kortetermijn-pr-strategie, desastreus bij pandemiebestrijding.
Lees het hele artikel hier. Met Victor Vlam gaat hij er dieper op in bij podcast De Communicado’s (Spotify, Apple Podcasts, overig). Het item begint na ongeveer 12 minuten.
Verwisselbaar
Bovenstaande voorbeelden laten precies zien wat dit model zo interessant maakt voor jou: de rollen staan alles behalve vast. Jij bent namelijk degene die bepaalt wie welke rol heeft. Het verwisselen van rollen biedt de mogelijkheid om jouw verhaal op een compleet andere manier te laten interpreteren.
Ga zelf eens op onderzoek uit om dit model in verschillende situaties te herkennen. Kijk vervolgens of het lukt het verhaal zo om te gooien dat je ze alle drie een andere rol geeft. Door dit regelmatig te oefenen leer je op een creatieve manier jouw boodschap te formuleren en zorg je dat deze boodschap bij anderen op de gewenste manier overkomt.
p.s. Meer leren over framing en beïnvloeden? In onze training Framing voor Professionals leren onze experts jou cruciale technieken om met het gebruik van de juiste terminologie jouw boodschap goed over te brengen. Heb je vragen over deze tip of over de training? Neem gerust contact met ons op!
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!