Hoe zorg je dat jouw gedicht dit jaar wél goed wordt voorgelezen?
Elk jaar steek je uren in het schrijven van een prachtgedicht, om vervolgens te moeten toezien hoe jouw pennenvrucht in luttele minuten om zeep wordt geholpen…
We kunnen als amateurdichters veel leren van professionele speechschrijvers. Hoe slagen zij er met eenvoudige annotatietechnieken in om zelfs de slechtste sprekers te laten excelleren?
©Gaby Kooiman 30 November 2007
Geef om te beginnen in de tekst aan welke woorden nadruk verdienen. Onderstreep woorden die lichte nadruk verdienen, schrijf woorden die met veel nadruk uitgesproken moeten worden gerust met HOOFDLETTERS. Schrijf je een gedicht voor een onbenul die jaarlijks de simpelste gedichten om zeep helpt, onderstreep dan gerust alle rijmwoorden.
Geef bovendien aan op welke plaatsen de spreker een pauze kan (of moet) laten vallen. De eenvoudigste manier is om op die plaats een aantal liggende streepjes (‘—‘) in te voegen. Wanneer je het gedicht hardop voorleest, merk je vanzelf wat een logische plaats is voor een korte pauze. Zo is het leuk om de andere toehoorders te laten raden naar het rijmwoord aan het einde van de zin, zéker als je een verrassend alternatief hebt gevonden voor het meest voor de hand liggende rijmwoord. Zorg dan dat de voorlezer een pauze laat vallen, anders gaat de grap verloren.
Het benadrukken van woorden en toevoegen van strepen lijkt wellicht overdreven en oogt in eerste instantie misschien merkwaardig. Maar geloof ons: het zorgt voor een aanzienlijk betere voordracht. Jouw gedicht krijgt zo ritme en cadans.
Deze tip is gebaseerd op een uitgebreid artikel dat we in 2009 publiceerden in nrc.next. Het volledige artikel vind je hier.
Ik heb deze voorlees tips vorig jaar uitgeprobeerd. Ik steek ook altijd veel energie in mijn gedichten en had dit keer de woorden die nadruk verdienden met HOOFDLETTERS geschreven. Ook de “(…)” voor pauze had ik gebruikt. Het werd een drama. Degene die voorlas kwam er helemaal niet uit en begreep niet dat de hoofdletters met nadruk gelezen moesten worden. Het zorgde juist voor meer verwarring. Nu kan dat heel goed aan degene gelegen hebben die het voorlas…maar frustrerend was het wel.