Femke Halsema: Argumenten genoeg, overtuiging te weinig
„Ik heb een broertje dood aan populisme”, zei Femke Halsema vorige week tijdens een debat over collectief geluk. Debatten wil ze puur op inhoud voeren. En daartoe haalt ze veelvuldig procedures, cijfers en statistieken aan („op bladzijde 167 van de Macro Economische Verkenning staat dat er in 2002 6,6 miljoen banen in Nederland waren”). Door deze debattechniek verliest Halsema het verhaal achter de cijfers wel eens uit het oog. „Als het wegvallen van de huurtoeslag wordt meegenomen”, constateerde ze tijdens de Algemene Beschouwingen, „dan komen mensen met alleen een AOW negatief uit.”
„En dat is een grof schandaal!” zou Jan Marijnissen er ongetwijfeld aan toegevoegd hebben. Maar Halsema bleef angstvallig correct tegenover de minister-president: „Daar moet u zich toe verhouden.”
Toen premier Balkenende even later concludeerde dat ze het oneens waren en verder geen moeite deed Halsema te overtuigen, verzuchtte ze teleurgesteld: „Volgens mij moet een democratisch debat er altijd over gaan dat je elkaar probeert te overtuigen met argumenten.”
Dat is een tikkeltje naïef. Het is duidelijk dat de Algemene Beschouwingen een opmaat zijn naar de verkiezingscampagnes. Politici proberen niet elkáár te overtuigen, maar de kiezer thuis. En die voelt zich zelden aangesproken door een overdaad aan cijfers en statistieken.
Een debat op inhoud alléén winnen, gebeurt zelden. Zeker als het publiek niet betrokken is bij het onderwerp. De Griekse filosoof Aristoteles noemde niet voor niets de drie cruciale elementen van overtuigingskracht: inhoud (logos), vorm (pathos) én uitstraling (ethos). Boodschap en stijl moeten samenvallen. Of, zoals de Engelsen het zeggen: be the argument!
Tijdens verkiezingsdebatten is Halsema wél een stuk feller. Ze viel Geert Wilders tijdens het Radio 1 Lijsttrekkersdebat aan op zijn eigen speelveld. „GroenLinks is een partij voor de vrijheid. Uw oplossingen gaan alleen op voor de vrijheid van een hele kleine groep. U bent juist tegen de vrijheid.”
Maar helemaal natuurlijk lijkt het niet te gaan. Het één-op-één debat tussen Halsema en Rutte zal menig luisteraar verbaasd hebben. De lijsttrekkers van GroenLinks en de VVD waren het grotendeels met elkaar eens, nota bene over het thema milieu. Halsema maakte haar collega zelfs een compliment. Ze probeerde de VVD daarna nog neer te zetten als meest vervuilende partij van Nederland. Maar dat was aan de hand van eigen onderzoek, wat niet erg geloofwaardig overkomt (‘wij van WC-eend adviseren WC-eend’).
De belangrijkste drie thema’s van Halsema (groen, sociaal, tolerant) kwamen duidelijk naar voren tijdens het radiodebat. Maar te vaak nog verspilt ze haar tijd met het bekritiseren van het kabinet -Balkenende. De meeste potentiële GroenLinks-stemmers zullen haar daarin bij voorbaat gelijk geven, en bovendien verbleekt zulke kritiek bij het verbale geweld van Bos en Marijnissen.
Wil Halsema dus meer overtuigen, dan zal ze zich scherper moeten profileren als ánders dan andere partijen en zich bewuster moeten zijn van haar taak als lijsttrekker: kiezers trekken. Daartoe zijn argumenten alleen niet genoeg.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!